Osmanlı Beyliği Mimarisinde Taş Süsleme (1300-1453)

Yazar

Yıldıray Özbek

Yayınevi

T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı

Dil

Türkçe

Sayfa s.

678

Bu çalışmanın konusu, Erken Osmanlı Mimarisinde Taş Süsleme'dir. 1300-1453 yılları arasında Osmanlı Devleti'nin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde inşa ettirdiği yapılarda görülen taş süsleme incelenmiştir.

Taş süsleme, genellikle yapıların dış cephelerinde yoğunlaşmaktadır. Süsleme, taçkapı, pencere, mihribiye, şebekeler, revak duvarları, sundurma, kemerler ve kemer üzengileri, gülbezek, kabara ve panolar, mihrap, minare ve minber gibi bölümlerde görülmektedir. Süslemelerin bu bölümlere işlenişinde yedi teknik kullanılmıştır. Bunlar kabartma, oyma, kafes oyma, kakma, renkli taş almaşıklığı, kazıma ve boyamadır. Bu tekniklerin birden fazlasının bir yapıda kullanıldığı durumlar vardır. Süslemenin işleneceği yüzeyin görülebilirliği ve kompozisyonla işlenecek teknik arasına bir ilişkinin varlığı gözlenmektedir. Örneğin alçak kabartma tekniği, kolay görünemeyecek yüzeylere ve tek eksenli tek kurgulu kompozisyonlara uygulanmıştır. Yüksek kabartma tekniği ise çok kurgulu-çok katmanlı kompozisyonlarda görülür. Tezhip kaynaklı bir kompozisyonda da, kabartmayla beraber boyama tekniği uygulanmıştır.

Süslemelerde, bitkisel ve geometrik kaynaklı kompozisyonların yanı sıra, mukarnas, yazı, günlük kullanım eşyaları ve mimari elemanlar kullanılmıştır.
(Önsöz'den)